Početna Namirnice Zob

Zob

0 Komentara

Zob je najbogatija žitarica što se tiče hranjivih tvari. Sadrži otprilike dva puta više masnoće od pšenice, više bjelančevina i ugljikohidrata. Zob se često preporuča za dijabetičare zato što sadrži fruktozu i betaglukan koji povećava toleranciju na glukozu koja se oslobađa iz škroba.

Zob, odnosno latinski avena sativa dijelimo na dvije vrste. Jedno čije se sjeme nalazi u ljusci i drugo čije je sjeme bez ljuske. Slično kao kod bučinih koštica i bučinih golica. Sjeme zobi koje je u ljusci, mora se ljuštit i četkicama se još skidaju dlačice koje se nalaze na sjemenci dok se kod sjemena koje nemaju ljusku samo skidaju dlačice sa sjemenke. Dlačice sa sjemenki se moraju skidati kada sjemenke želimo koristiti za ljudsku prehranu.

U oba dva slučaja kada se ili zob ljušti ili se samo skidaju dlačice, klica sjemenki se često puta ošteti pa takve sjemenke zobi pripremljene za ljudsku prehranu nisu pogodne za klijanje (odnosno klijavost takvih sjemenki nije na zadovoljavajućoj visini).

Sjeme zobi se od davnina koristi i u prehrani životinja, prije svega konja. Zanimljivo je da za razliku od drugih žitarica za prehranu konja se koristi i slama od zobi. U ljudskoj prehrani koristi se zobena kaša, zobene pahuljice, zobene klice s posijama, zobeno brašno i napitak od zobi.

Za razliku od ostalih žitarica od kojih se proizvode pahuljice i kod kojih je potrebno žitaricu prethodno napariti sa korištenjem visoke temperature, zobene pahuljice je moguće proizvesti samo prešanjem bez korištenja pare i topline – tzv. hladnim načinom. To kod ostalih žitarica nije moguće zbog toga što su sjemenke pretvrde.

Za jačanje živčanog sustava kod neuroze i arterijalne hipertenzije koristi se čaj od zobi. Priprema se tako što se u jednu litru vode stavi dvije velike žlice zobi i kuha 5 minuta. Zob se procijedi, čaj se zasladi medom i pije se u toku cijelog dana.

Zob je najbogatija žitarica što se tiče hranjivih tvari. Sadrži otprilike dva puta više masnoće od pšenice, više bjelančevina i ugljikohidrata. Zob je vrlo bogat izvor fosfora i željeza (sadrži ga 4,72mg na 100g u odnosu na 3mg na 100g u mesu). Isto tako je bogat izvor vitamina B1. Od svih hranjivih tvari zob sadrži najviše ugljikohidrata – oko 55%. Energija se iz njih polako oslobađa.

Od ugljikohidrata sadrži škrob i produkte njegove razgradnje – dekstrim, maltozu i glukozu koje se vrlo brzo probavljaju i mijenjaju u energiju. Također sadrži i fruktozu ali u malim količinama. Fruktoza za svoj ulazak u stanicu ne treba inzulin. To je razlog zbog čega se zob preporuča i za dijabetičare.

 


Zob sadrži i prehrambena vlakna koja su topljiva u vodi. Ona stvaraju kašastu strukturu te imaju svojstvo zadržavati vodu, i time povećaju volumen stolice i olakšavaju ispražnjavanje. Zbog toga se koristi i kao pomoć kod liječenja poremečaja sa ispražnjavanjem a zbog kašaste strukture i ubrzavanja peristaltike koristi se i kao prevencija protiv hemeroida.

Zobene posije koje se nalaze u ovojnici zrna sadrže betaglukan – u vodi topljiv derivat celuloze. On prije svega snižava razinu kolesterola u krvi tako što na sebe veže žučne kiseline koje sudjeluju u proizvodnji kolesterola u tijelu i odstranjuje je van iz tijela. Osim toga betaglukani služe i kao potpora imunitetnom sustavu organizma. U medu se npr. nalazi apiglukan.

Zob je bogati izvor lagano probavljivih bjelančevina. Ne sadrži dovoljno aminokiselina lizina i treonina ali ima previše metionina pa je idealan u kombinaciji sa mahunarkama koje su bogate sa aminokiselinom lizin i treonin a nedostaje im metionin.

Od masnoća zob sadrži oko 80% nezasićenih masnih kiselina, prije svega linolne kiseline koja pomaže kod snižavanja kolesterola u krvi kao i fitosterol avenasterol. Isto tako sadrži fosfolipid lecitin.

Zbog svojih karakteristika, zob se preporuča kod problema sa živčanim sustavom jer sadrži fosfor, masne kiseline, glukozu, lecitin i vitamin B1 potrebne za ispravnu funkciju neurona. Alkaloid avenin koji zob sadrži djeluje kao slabi sedativ. Preporuča se konzumacija zobi kod nervoze, umora, psihičke iscrpljenosti, nesanice i depresije. Preporuča se za studente u periodu kad se polažu ispiti.

Isto tako se preporuča kod čireva na želucu, dvanestercu kao i kod divertikuloze odnosno problema sa ispražnjavanjem. Zob sadrži gluten u čijem je sastavu bjelančevina gliadin koju sadrži u malim količinama pa se ne preporuča za osobe sa alergijom na gliadin (koji imaju celijakiju).

Zob se često preporuča za dijabetičare zato što sadrži fruktozu i betaglukan koji povećava toleranciju na glukozu koja se oslobađa iz škroba. Isto tako betaglukan pomaže u snižavanju razine kolesterola u krvi pa se preporuča konzumacija zobi kod bolesnika s visokim kolesterolom i visokim krvnim tlakom.

Zbog svega navedenog zob je jedna od osnovnih prehrambenih namirnica na našim područjima već od davnina. Svakako bismo ju trebali uvrstiti u naš jelovnik i tako iskoristiti sve njezine dobrobiti.

* obvezno polje

Trenutno nema komentara

Komentari

Povezani proizvodi